เห็ด (Mushroom)

ที่มาภาพ : http://www.thekitchn.com/mycological-society-of-san-fra-64386

เห็ด เป็นกลุ่มของเชื้อราที่มีวิวัฒนาการสูงกว่าราชนิดอื่นๆ ไม่สามารถสังเคราะห์ด้วยแสงเองได้เนื่องจากไม่มีคลอโรฟิลล์ เจริญเติบโตบนพื้นดิน ขอนไม้ ซากพืช มูลสัตว์ ฯลฯ ชอบอินทรียวัตถุสูง เป็นพวกที่ต้องการออกซิเจนมาก และอุณหภูมิปานกลาง(ประมาณ 25-40 องซาเซลเซียส) ชอบที่ที่มีความชื้นในดินสูงแต่ไม่ชอบน้ำขัง วงจรชีวิตของเห็ดทุกชนิดจะมีลักษณะคล้ายกัน เริ่มจากการที่สปอร์ปลิวไปตามที่ต่างๆ หากไปตกในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมจะมีการเจริญเติบโตเป็นลักษณะของเส้นใย กลุ่มของเส้นใยจะจับตัวกันเป็นกลุ่มก้อนให้เราเห็นเป็นดอกเห็ด  เห็ดบางชนิดสามารถเลี้ยงเส้นใยจนเกิดดอกเห็ดได้บนอาหารวุ้นในหลอดทดลอง เช่น เห็ดนางรม แต่บางชนิดแม้จะทดลองกันมากมายเพียงใด ก็ไม่สามารถทำให้เกิดดอกเห็ดได้ เช่น เห็ดโคน เห็ดอานม้า

ส่วนประกอบต่างๆ ของเห็ด

ส่วนต่างๆ ของเห็ด

ที่มาภาพ : http://ridge.icu.ac.jp , mushroom life cycle

     1. ดอกเห็ด (Fruiting body) รูปร่างของเห็ดแบ่งเป็น

     - แผ่นเยื่อนุ่มแบบวุ้น เช่น เห็ดหูหนู

     - ทรงร่ม เช่น เห็ดฟาง เห็ดโคน

     - เป็นก้อนค่อนข้างกลม เช่น เห็ดจาวมะพร้าว เห็ดเผาะหรือเห็ดถอบ

     2.หมวกเห็ด (Cap)  เป็นส่วนประกอบปลายสุดของดอกที่เจริญเติบโตขึ้นไปในอากาศ เมื่อดอกบานเต็มที่จะกางออก มีลักษณะรูปทรงเหมือนร่มกาง ขอบงุ้มลงหรือแบนราบ หรือกลางหมวกเว้าลงเป็นแอ่ง มีรูปเหมือนกรวยปากกว้าง ผิวหมวก เห็ดด้านบนอาจจะเรียบ ขรุขระ มีเกล็ด (scales) หรือมีขน แตกต่างกันไปแล้วแต่ชนิดของเห็ด เนื้อของดอกเห็ดมีความหนาบางต่างกัน อาจเหนียว หรือฉีกขาดได้ง่าย สีของเนื้อเห็ดภายในและภายนอก อาจเป็นสีเดียวหรือแตกต่างกัน

    

          3.ครีบ (Gills)ด้านล่างของหมวกเห็ดมีครีบหรือซี่ เรียงเป็นรัศมีรอบก้านดอกห้อยแขวนลงมาจากเนื้อของหมวกเห็ดที่อยู่ตอนบน เห็ดบางชนิดมีครีบหมวกด้านในยึดติด หรือไม่ยึดติดกับก้านดอก ด้านนอกเชื่อมติดกับขอบหมวกสองข้างของครีบหมวกเป็นที่เกิดสปอร์ของดอกเห็ด แต่ละชนิดมีจำนวนครีบหมวกแตกต่างกัน และความหนาบางไม่เท่ากัน จำนวนครีบหมวกจึงใช้เป็นลักษณะประกอบการจำแนกเห็ดด้วย สีของครีบหมวกส่วนมากเป็นสีเดียวกับสปอร์ของเห็ด ซึ่งจัดเป็นลักษณะแตกต่างของเห็ดแต่ละชนิดโดยปกติมีสีขาว เหลือง ชมพู ม่วง น้ำตาลและดำ

        เห็ดบางสกุลไม่มีครีบแต่จะมีรู (pore หรือ tube)หรืออาจมีลักษณะคล้ายหนาม(spine) แทนครีบที่จะมีสปอร์อยู่ภายใน บางชนิดสปอร์จะถูกฝังอยู่ในเนื้อเยื่อก้อนวุ้น เช่น เห็ดหูหนู หรือมีสปอร์เกิดอยู่ในเปลือกหุ้มที่เป็นก้อนกลม เช่น เห็ดเผาะ

เห็ดสกุลนางรม

เห็ดสกุลนางรม หรือ เห็ดนางรม (Oyster Mushroom) มีชื่อเรียกตามลักษณะของดอกเห็ดที่รูปร่างคล้ายหอยนางรม หมวกดอกมีผิวเรียบ กลางหมวกดอกเว้าเป็นแอ่ง ขอบกลีบดอกโค้งลงด้านล่างเล็กน้อย หลังดอกมีลักษณะเป็นครีบ สีและขนาดแตกต่างกันตามชนิดของเห็ด ก้านดอกยาวปานกลาง โค้งงอค่อนไปข้างหนึ่ง ไม่อยู่กึ่งกลางดอก เห็ดนางรมขึ้นอยู่เป็นกลุ่มโคนก้านดอกติดกัน หมวกเห็ดซ้อนเป็นชั้นๆ บางชนิดขึ้นเพียงดอกเดียว  เห็ดในสกุลนางรมมีอยู่หลายชนิด ได้แก่

เห็ดนางรม (Oyster Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus ostreatus (Jacq.ex Fr.) Kummer

ลักษณะดอก : ขึ้นเป็นกลุ่ม 4-6 ดอก สีขาวหรือสีเทา ก้านดอกสั้น ชูขึ้น ครีบดอกเป็นแผ่นบางๆ ขนาด 2-8 ซม. 

อุณหภูมิ : 25-30 ํC

ความชื้้น : 75-90 %

เห็ดนางฟ้า (Phoenix Oyster Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus sajor-caju (Fr.) Singers
ลักษณะดอก : ขึ้นเป็นกลุ่ม 2-4 ดอก หรือดอกเดี่ยว ก้านดอกสั้นมีวงแหวนล้อมรอบ สีน้ำตาลเทาอมดำ หมวกดอกเนื้อแน่น ครีบดอกมีขนาด 2-8 ซม.
อุณหภูมิ : 25-30 ํC
ความชื้้น : 75-90 %

เห็ดนางฟ้าภูฏาน (ฺBhutan Oyster Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus eous
ลักษณะดอก : ขึ้นเป็นกลุ่ม 3-5 ดอก หรือดอกเดี่ยว สีขาวนวล,น้ำตาลเทา,เทาดำ ดอกมีขนาด 3-8 ซม.
อุณหภูมิ : 25-32 ํC
ความชื้้น : 75-90 %

เห็ดเป๋าฮื้อ (ฺAbalone Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus cystidiosus (O.K.) Miller , Pleurotus abalous
ลักษณะดอก : ดอกเห็ดมีสีขาวนวล หรือ สีน้ำตาล ลักษณะคล้ายหอยโข่งทะเล ก้านดอกสั้น ดอกมีขนาด 10-12 ซม.
อุณหภูมิ : 28-32 ํC
ความชื้้น : 80-90 %

เห็ดนางรมหลวง (King Oyster Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus eryngii (Cand.Ex.Fr.)
ลักษณะดอก : เป็นเห็ดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในเห็ดสกุลนางรม ดอกเห็ดสีน้ำตาลอ่อนอมเทาขนาด 3-12 ซม. ขอบหมวกบาง ตรงกลางหนา ลำต้นอวบใหญ่สูง 3-10 ซม.
อุณหภูมิ : 15-25 ํC
ความชื้้น : 85-95 %

เห็ดนางนวล (Pink Oyster Mushroom)

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Pleurotus flabellatus
ลักษณะดอก : ดอกเห็ดคล้ายรูปพัด หรือกรวยตื้นสีชมพู แล้วเปลี่ยนเป็นสีคลีมอมชมพูขนาดหมวกกว้าง 2-5 ซม.
อุณหภูมิ : 20-30 ํC
ความชื้้น : 85-90 %